Рабочая программа «Родной(кабардинский) язык» составлена с учетом требований
примерной программы по родному (кабардинскому) языку под редакцией А.Т. Шогеновой,
одобренной решением федерального учебно-методического объединения по общему
образованию (протокол от 28 сентября 2021 г. № 4/21) (https://fgosreestr.ru/oop/247)
1. Пояснительная записка
Рабочая программа по литературному чтению по родному (кабардино-черкесскому) языку для
2-4 классов составлена на основе:
- федерального государственного образовательного стандарта начального общего образования,
утвержденного приказом Министерства образования и науки РФ от 31 мая 2021 г. № 286
(https://fgosreestr.ru/educationa1_standard/federa1nyi-gosudarstvennyi-obrazovate1nyi-standartnacha1nogo-obshchego-obrazovaniia);
-примерной программы по родному (кабардинскому) языку под редакцией А.Т. Шогеновой,
одобренной
решением федерального учебно-методического объединения по общему
образованию (протокол от 28 сентября 2021 г. № 4/21) (https://fgosreestr.ru/oop/247).
Рабочая программа разработана:
- с основной образовательной программой начального общего образования МКОУ СОШ
.п.Черная Речка
- с Положением о рабочей программе учебного предмета (курса) педагога МКОУ СОШ
с.п.Черная Речка реализующего ФГОС НОО.
Рабочая программа составлена на уровень начального общего образования и предназначена
для изучения «Литературного чтения на родном (кабардинском) языке", 2 класс под редакцией
М.М.Кумаховой, издательства «Эльбрус»-2020г., «Литературного чтения на родном
(кабардинском) языке" 3 класс, под редакцией Л.Х. Канаметовой, издательства «Эльбрус»2020г., «Литературного чтения на родном (кабардинском) языке» 4 класс под редакцией
Ф.Б.Малаевой, издательства «Эльбрус»-2020г., допущенный Министерством просвещения и
науки РФ к использованию в образовательной деятельности в общеобразовательных
учреждениях и утвержденный приказом Министерства просвещения и науки РФ от 20 мая
2020 года № 254. (с изменениями и дополнениями)
№ Автор/авторский коллектив
1 М. М. Кумахова
2 Л. Х. Канаметова
3 Ф. Б. Малаева
Наименование
учебника
«Анэдэлъхубзэ»
Литературное
чтение на родном
(кабардинском)
языке
«Анэдэлъхубзэ»
Литературное
чтение на родном
(кабардинском)
языке
«Анэдэлъхубзэ»
Литературное
Класс
Наименование
издателя(ей)
учебника
Адрес страницы об учебни
официальном сайте издат
(издательства)
2
Издательство
«Эльбрус», 2020
https://book.cnppm.ru/
3
Издательство
«Эльбрус», 2020
https://book.cnppm.ru/
4
Издательство
«Эльбрус», 2020
https://book.cnppm.ru/
чтение на родном
(кабардинском)
языке
Описание места учебного предмета в учебном плане
В соответствии с учебным планом МКОУ СОШ с.п.Черная Речка на изучение литературного
чтения на родном (кабардинском) языке в 2-4 классах отводится 136 часов из расчета: во 2-х
классах по 51 ч.(34 учебные недели, 1 ч в I полугодии, 2 во 2-м полугодии), в 3-х классах по 51
ч (34 учебные недели, 1 ч/н в I полугодии, 2ч/н во II-м полугодии), в 4-х классах по 34 ч (34
учебные недели 1 ч/н в I полугодии, 2ч/н во II-м полугодии)
Планируемые результаты освоения учебного предмета.
Дызыпэплъэ ехъул1эныгъэхэр
2 класс
Личностнэ ехъул1эныгъэхэр:
Хэкур фIыуэ лъагъунымрэ абы ирипэгэнымрэ;
дуней дыкъэзыухъуреихьым теухуауэ гурыIуэгъуэ;
щIыуэпсым, псэ зыIут псоми хуэсакъыныр;бзэ зэмыщхьхэм ирипсалъэ лъэпкъхэм пщIэ хуэщIыныр;
и анэдэлъхубзэм ирипсэлъэным иригушхуэныр;
зыхэт цIыхухэм ялэжь Iуэхухэм хабзэ хэлъу, щэныфIэу хущытыныр; щIыуэпсым и теплъэ е нэгъуэщI сурэт лIэужьыгъуэхэм
тепсэлъыхьыфыныр;
гуапагъ, пэжагъ, гууз-лыуз, пэджэж, напэ, н. гурыгъу-гурыщIэхэр зыхищIэныр;
егъэджакIуэм, балигъым, къыдеджэхэм зэрыдэлэжьэфыным ехьэлIауэ гурыIуэгъуэ иIэхэм зегъэужьыныр.
Метапредметнэ ехъул1эныгъэхэр:
Бзэм и Iэмалхэмрэ информацэ, коммуникацэ технологиехэмрэ езым щIэуэ зыгуэр къищIэным хущIэкъун къалэныр щигъэзащIэкIэ
къигъэсэбэпыныр;
псалъалъэ зэмылIэужьыгъуэхэм зыхуей къыщыгъуэтын, зэхуэхьэсын, елэжьын, зэхэдзын, анализ щIын, нэгъуэщIым Iэрыгъэхьэн,
къэIуэтэжыфын, зыщIыпIэ къыщыпсэлъэфыныр;
текст зэхуэмыдэхэм, жанр зэмыщхьхэм къеджэфыныр, зытепсэлъыхьым теухуауэ и бзэм зэхъуэкIыныгъэ иригъэгъуэтыфыныр, жьабзэу,
тхыбзэу текстхэр зэригъэпэщыфыныр;
зэгъэпщэныгъэ, зэгъэуIуныгъэ, анализ сыт хуэдэхэр зы гупсысэм тету иухуэфыныр, зым зыр къыпкърыкIыу е къыпкърыкIынкIэ хъуну
зэрыщытым егупсысыфыныр;
и псэлъэгъум едэIуэфыныр, диалог иригъэкIуэкIыфыныр, зы Iуэхум еплъыкIэ зэхуэмыдэхэр зэриIэфынур къыгурыIуэрэ псоми щIэдэIуфу
щытыныр, щапхъэхэр къигъэсэбэпурэ псэлъэфыныр;
Предметнэ ехъул1эныгъэхэр:
ЕджакIуэм зригъэсэну къехъулIэнущ:
езым и бзэмрэ нэгъуэщIым еймрэ анализ хуэщIу;
егъэджакIуэм игъэува упщIэм жэуап щраткIэ, езым и ныбжьэгъухэм я бзэм и ухуэкIэр, пэжагъыр къилъытэн;
тхылъым и псалъалъэм хэт щапхъэхэр къэпсэлъыкIэ, тхыкIэ хабзэхэм тригъэтыныр; темэмрэ купщIэмрэ елъытауэ текстым цIэ
фIищыныр; текст зэмылIэужьыгъуэхэр зэхигъэкIыныр;
зэраIуатэ, зэрытепсэлъыхь рассказ зэхигъэувэныр;
псалъэухахэм яку дэлъ зэпыщIэныгъэхэр къихутэныр;
сюжетнэ сурэт зэпыщIахэмкIэ рассказ кIэщI цIыкIу иубзыхун;
тхыгъэм и пэжагъым кIэлъыплъыжын, щыуагъэ къызэрыгуэкIхэр къигъуэтыжын.
ЕджакIуэм зригъэсэнущ:
Къызэджэ художественнэ тхыгъэхэр къагурыIуэу (зэхащIыкIыу), хуабжьагъ-псынщIагъыр тэмэму, хуагъэув мардэр ягъэзащIэу,
псалъэхэр зэрыпсэууэ къеджэфу щытын хуейщ.
Псалъэхэм я ударенэм иригъуазэу, къызэджэ псалъэхэр дамыгъэхуу, абыхэм зэхъуэкIыныгъэ ирамыгъэгъуэту, псалъэухам щымыщ
къыхамыгъыхьэу къеджэн хуейщ.
Зыщымыгъуазэ тхыгъэм къызэреджэ хуабжьагъ-псынщIагъыр зы дакъикъэм псалъэ 40-50 хуэдиз хъун хуейщ.
Къызэджэр къыгурыIуэу, къеджэкIэр тэмэму, гъэхуарэ зэхэщIыкIыгъуэу къеджэн хуейщ. Псалъэухам хэлъ мыхьэнэ нэхъыщхьэр зэпха
псалъэр ударенэкIэ къыхагъэщыфу, егъэджакIуэм гупсэхуу едаIуэрэ упщIэ игъэувхэм жэуап иритыфу щытын хуейщ.
Сюжет тынш зиIэ сурэтхэм теухуауэ упщIэ къратхэм жэуап тэмэм иратыфын, сурэтхэм щалъагъу Iуэхугъуэхэм япкъ иткIэ езы
еджакIуэхэм упщIэ гуэрхэр ягъэувыфын, абыхэм жэуап тэмэм иратыфын хуейщ.
ЕджакIуэхэм я нэгу щIэкIахэм, я гъащIэм къыщыхъуахэм теухуауэ зэкIэлъыкIуэкIэ пыухыкIа гуэрым тету къыжаIэжыфын хуейщ.
Усэхэр, псысэхэр, хъыбарым щыщ пычыгъуэ зыбжанэ гукIэ ящIэн хуейщ.
Псалъэухам и кIэм щыт нагъыщэм елъытауэ интонацэ ирату и теувыIэгъуэ мащIэхэр (запэтойкIэ къэгъэлъэгъуахэр) даIыгъыу
къеджапхъэщ.
3 класс
Личностнэ ехъул1эныгъэхэр:
Адыгэбзэм и макъхэр тэмэму къагъэсэбэпыфу есэнущ. ЕджакIуэхэр щыпсалъэми нэгъуэщIхэм щедаIуэми зэхах бзэм абыхэм гулъытэ нэс
хуащIу егъэсэн, макъ къэзыгъэлъагъуэ органхэм зегъэужьыным хущIэкъун. ПсэлъэкIэмкIэ яIэ есэныгъэмрэ зэфIэкIхэмрэ егъэфIакIуэ зэпыту
щыгъэтын: мыпIащIэу, зэпIэзэрыту псэлъэным хуегъэсэн, щыпсалъэкIэ хьэуар тэмэму жьэдашэным, ику ит макъкIэ (мыкIийуэ икIи
мыщэхуу) псалъэу, хуей щыхъум, макъым зрагъэIэту е ягъэлъахъшэу егъэсэн. Псалъэ псори къэпсэлъынымкIэ ягъуэта есэныгъэмрэ, яIэ хъуа
зэфIэкIымрэ нэхъри егъэфIэ-кIуэн, псом хуэмыдэу ахэр зэрызэхэт макъ, пычыгъуэхэр, къэпсэлъыкIэм (орфоэпием) и хабзэхэм къезэгъыу,
абы тещIыхьауэ ударенэр тэмэму псалъэм трагъэувэу. Адыгэбзэм и макъхэр тэмэму, щыуагъэншэу къэпсэлъыным, хуегъэсэн
псынщIэрыпсалъэхэр, къебжэкIхэр, усэ цIыкIухэр, н. еджэгъуэ къэс къэгъэсэбэпкIэрэ. ЕджакIуэ щхьэхуэхэм я бзэм дагъуэ зэриIэм
къыхэкIыу, мытэмэму къапсэлъ макъхэр гъэзэкIуэжыным еджэгъуэм щелэжьын.
Метапредметнэ ехъул1эныгъэхэр:
УнэтIыныгъэ зэфIэкIхэр псыхьа хъунымкIэ еджакIуэм къехъулIэн хуейщ:
егъэджэныгъэ екIуэкIым и Iыхьэ зэрыхэлъыр, лэжьыгъэм и кIуэкIэм кIэлъыплъын зэрыхуейр къыгурыIуэныр;
алгоритм тету, план зэхилъхьам тетуи псалъэкIэ тепсэлъыхьыжыфу егъэсэн, зэкIэлъыкIуэу лэжьэныр, илэжь Iуэхугъуэм тепсэлъыхьыфу
есэныр; темэм щыгъуазэ зыщищIкIэ алгоритмым тету елэжьыным егъэсэн;
егъэджакIуэмрэ и гъусэхэмрэ и лэжьыгъэм кърикIуам щыуагъэ хэтмэ, зэпкърихыжыфыныр;
и лэжьыгъэм теухуауэ егъэджакIуэм, балигъым, и классэгъухэм къажриIа псалъэхэр къыгурыIуэныр;
лэжьыгъэр къыщехъулIа къыщемыхъулIа щхьэусыгъуэхэр зэхигъэкIыфыныр;
жьабзэ, тхыбзэ, гурыгъуазэхэр къигъэсэбэпурэ егъэджэныгъэ лэжьыгъэхэр зэфIихыныр.
проблемэ игъэуврэ абы и жэуапыр къилъыхъуэу, къигъуэту егъэсэн, мыхъуахэр зэригъэзэхуэжыфу, лэжьыгъэр къипщытэфу;
Предметнэ ехъул1эныгъэхэр:
еджакIуэхэм я къеджэкIэм, я бзэм, я гупсысэкIэм зегъэужьын, кIэлъыплъыныгъэ егъэкIуэкIын;
бзэм и хабзэ гуэрхэр зэрагъэпэщыным, абы къыдэкIуэуи вывод щхьэхуэхэр щIыным, упщIэхэм жэуап етыным хуэгъэсэн;
тхыгъэм гъэсэныгъэ и лъэныкъуэкIэ хэлъ гупсысэр къыхегъэгъуэтэн;
еджакIуэхэм къагурыIуэн адыгэбзэмрэ адыгэ лъэпкъымрэ гуэхыпIэ имыIэу зэрызэпхар, абы ипкъ иткIэ адыгэбзэр фIыуэ лъагъун икIи
къабзэу, шэрыуэу ирипсэлъэн зэрыхуейр;
фIыр Iейм, сэбэпыр зэран хъум къыгуагъэкIыфу, Iейр Iумпэм ящIыфу, зэран хъум пэщIэувэфу зэрыщытын хуейр егъэщIэн.
Къызэджэ художественнэ тхыгъэхэр къагурыIуэу (зэхащIыкIыу), хуабжьагъ-псынщIагъыр тэмэму, хуагъэув мардэр ягъэзащIэу, псалъэхэр
зэрыпсэууэ къеджэфу щытын хуейщ. Псалъэхэм я ударенэм иригъуазэу, къызэджэ псалъэхэр дамыгъэхуу, абыхэм зэхъуэкIыныгъэ
ирамыгъэгъуэту, псалъэухам щымыщ къыхамыгъыхьэу къеджэн хуейщ.
4 класс
Личностнэ ехъул1эныгъэхэр.
Къызэджэр къыгурыIуэу, къеджэкIэр тэмэму, гъэхуарэ зэхэщIыкIыгъуэу къеджэн хуейщ. Псалъэухам хэлъ мыхьэнэ нэхъыщхьэр зэпха
псалъэр ударенэкIэ къыхагъэщыфу, егъэджакIуэм гупсэхуу едаIуэрэ упщIэ игъэувхэм жэуап иритыфу щытын хуейщ.
Сюжет тынш зиIэ сурэтхэм теухуауэ упщIэ къратхэм жэуап тэмэм иратыфын, сурэтхэм щалъагъу Iуэхугъуэхэм япкъ иткIэ езы
еджакIуэхэм упщIэ гуэрхэр ягъэувыфын, абыхэм жэуап тэмэм иратыфын хуейщ.
ЕджакIуэхэм я нэгу щIэкIахэм, я гъащIэм къыщыхъуахэм теухуауэ зэкIэлъыкIуэкIэ пыухыкIа гуэрым тету къыжаIэжыфын хуейщ.
Усэхэр, псысэхэр, хъыбарым щыщ пычыгъуэ зыбжанэ гукIэ ящIэн хуейщ.
хуабжьагъ-псынщIагъ, псалъэхэр зэрыIум и инагъ, щIэжьыуэ иIэныгъэ, лъэгагъ-лъахъшагъ (макъым зегъэIэтыныгъэ, ар гъэлъэхъшэныгъэ)
жыхуаIэхэр къагъэсэбэпурэ, псалъэхэр тэмэму мардэм иту къапсэлъыфу егъэсэн;
зэджэ тхыгъэм епха упщIэхэмрэ лэжьыгъэхэмрэ къагъэсэбэпыфын, егъэджакIуэр къадэIэпыкъуурэ;
анэдэлъхубзэм зэрелэжьын тетрадым ит лэжьыгъэхэр тэмэму ягъэзэщIэфу егъэсэн;
и фIэщыгъэцIэмрэ и иллюстрацэхэмкIэ тхылъым итынур хуагъэфэщэфын;
– къызэджэр егъэджакIуэм и упщIэхэмкIэ къыжаIэжыфыным теухуа есэныгъэм зегъэужьын, зэджам зыщрихьэлIа къэхъукъащIэхэмрэ
тхыгъэм цIыху хэтхэм я IуэхущIафэхэмрэ къекIу-къемыкIу, къезэгъ-къемызэгъ и лъэныкъуэкIэ зыхуэдэр яубзыхуфын;
Метапредметнэ ехъул1эныгъэхэр.
Познавательнэ зэфIэкIхэр псыхьа хъунымкIэ еджакIуэм къехъулIэн хуейщ:
– еджакIуэхэм я бзэм я къэухьым зегъэужьыныр,
– езыр-езыру, гуп хэту лэжьэфу есэн, темэм теухуауэ ящIэр рассказ кIэщIым къыщаIуэтэжын;
– къыжраIэр зэхихрэ псалъэкIэ зэхуэмыдэхэр къыгурыIуэу есэныр,;
– тхылъым и напэкIуэцхэм (тхылъ, тхылътебзэ, форзац, напэкIуэцI, зэрыгъуазэ дамыгъэ, графическэ дамыгъэхэр, псалъащхьэхэр, н.)
щыгъуазэу хуэIэижьу щытыныр, апхуэдэу электрон Iэмалхэми щыгъуэзэныр;
– тексту, таблицэу, схемэу илъагъухэр къыгурыIуэрэ абыхэм елэжьыфу есэныр;
– урокым и пэщIэдзэм ягъэува къалэныр егъэджакIуэр и гъусэу зэфIэгъэкIыфыныр;
– текстым зэрелэжь Iэмал зэмылIэужьыгъуэхэр къэгъэсэбэпыныр (мыхьэнэ нэхъыщхьэ, купщIэ, (ключевое слово) къыхэджыкIын,
къыхэтхыкIын, псалъэ дэгъэхуахэр хэгъэувэжын, н.)
– щхьэхуэурэ щыт хьэрфхэр, дамыгъэхэр, сурэтхэр е псалъэхэр зы гупу зэуIу щIын, зэхэгъэувэжын (егъэджакIуэр кIэлъыплъу);
– лэжьыгъэр щигъэзащIэкIэ бгъэдыхьэкIэ зэмылIэужыгъуэхэр къигъэсэбэпыфу есэн;
– Коммуникативнэ зэфIэкIхэр псыхьа хъунымкIэ еджакIуэм къехъулIэн хуейщ:
– упщIэхэр гъэувын, адрейхэм едэIуэфу, упщIэхэм жэуап иритыфу есэн;
– езым и еплъыкIэ иIэжу, я фIэщ ищIыфу, хуиту псалъэмакъым хешэф, псоми бгъэдыхьэкIэ къахуигъуэту йосэ;
Предметнэ ехъул1эныгъэхэр.
ЕджакIуэхэр сыт хуэдэ тхыгъэхэм къеджэу щытми, а къеджэныгъэм къыдэкIуэу Iэмал имыIэу ягъэзэщIэн хуейщ бзэм зиужьыным
хуиунэтIа лэжьыгъэ зэмылIэужьыгъуэхэр. Апхуэдэ лэжьыгъэхэм ящыщхэщ мыхэр:
– къызэджэ текстым гъэсэныгъэ хэлъыр я зэхэлъыкIэм, я ухуэкIэм гу лъатэныр;
– текстыр Iыхьэ щхьэхуэурэ зэпаудыфыныр икIи дэтхэнэ зы Iыхьэми псалъащхьэ хуащIыныр; Къызэджэ художественнэ тхыгъэхэр
къагурыIуэу (зэхащIыкIыу), хуабжьагъ-псынщIагъыр тэмэму, хуагъэув мардэр ягъэзащIэу, псалъэхэр зэрыпсэууэ къеджэфу щытын хуейщ.
Псалъэхэм я ударенэм иригъуазэу, къызэджэ псалъэхэр дамыгъэхуу, абыхэм зэхъуэкIыныгъэ ирамыгъэгъуэту, псалъэухам щымыщ
къыхамыгъыхьэу къеджэн хуейщ.
– къызэджам план хуагъэувыфыныр икIи ар планым тету къаIуэтэжыфыныр;
– текстым и пэмкIэ е и кIэмкIэ къыпагъэувэфыныр;
– тхыгъэ гуэрхэм я аналогиекIэ рассказ мыин зэхалъхьэфыныр;
– тхыгъэм къыхуэхьа сурэтым тепсэлъыхьыныр, нэгъуэщIхэри.
ЕплIанэ классым къызэджэнухэр адэ щIыналъэр, адыгэ лъэпкъыр, ди хабзэ-нэмысыр, дыкъэзыхъуреихь дунейр зыгъэлъапIэ,
художественнэ лъэпIэныгъэ зиIэ тхыгъэхэрщ.
ПэщIэдзэ классхэм и еплIанэ гъэ еджэгъуэм урокым хухэха зэманым и нэхъыбапIэр тхыгъэм къеджэнымрэ абы елэжьынымрэ теухуауэ
щытын хуейщ.
3. Ирагъэдж предметыр зэрызэхэтыр (содержание предмета):
1 класс
Бзэр зыхурагъаджэ (ирагъэдж) предмету къапщтэмэ, абы и щытыкIэ нэхъыщхьэу къыхощ ар Iуэхугъуэ зыбжанэм теухуауэ (ехьэлIауэ)
зэрыщытыр. Бзэр лъэныкъуэ зыбжанэкIэ ядж. Убгъуауэ къапщтэмэ, бзэм хохьэ:
псэлъэныр (зыгуэр къэIуэтэнымрэ жаIэр зэхэщIыкIынымрэ);
бзэмкIэ тхауэ щыIэр (ядж бзэмкIэ тхауэ щыIэ псори зэгъэуIуауэ);
бзэм и зэхэлъыкIэ хабзэхэр (псалъэхэмрэ грамматикэмрэ).
Бзэр бэяну, белджылыуэ щызекIуэр къэIуэтэныгъэм (псэлъэным) дежщ. Адрей IуэхугъуитIым хэкIыпIэ яхуэхъур:
а) бзэр зыIурылъым ар къызэригъэсэбэпым кърикIуэхэращ (къихьахэрщ),
б) щIэныгъэлIхэм бзэр зэрызэхэлъ хабзэхэр зэраджам къигъэлъагъуэхэрщ (бзэм зэрызиужь, зэрызэхэлъ, зэрызихъуэж хабзэхэр).
А Iуэхугъуищри (бгъэдыхьэкIищри) стандартым къызэщIиубыдэм хыхьэн хуейщ:
Псэлъэныр – бзэр белджылыуэ, бэяну щызекIуэр (зыгуэр къэIуэтэныр) хохьэ, ар зэгъэщIэныр бзэм хуегъэджынымкIэ школым и мурад
нэхъыщхьэу зэрыщытым къыхэкIкIэ, бзэмкIэ тхауэ щыIэхэмрэ бзэм и зэхэлъыкIэмкIэ хабзэхэр джа, къэхута зэрыхъуам кърикIуахэмрэ
щIыхагъэхьэр ахэр бзэм хуегъэджынымкIэ Iэмалу, хэкIыпIэу щытщи аращ.
Зи стилрэ жанркIэ зэхуэмыдэу бзэмкIэ щыIэ тхыгъэхэм (лэжьыгъэхэм), дидактическэ материалу къагъэсэбэпхэм езы бзэр ирагъащIэ,
абы и зэфIэкIхэм щыгъуазэ ящI; жьэрыIэзэу псэлъэным, псэлъэкIэ шэрыуэм и щапхъэхэр ягу ираубыдэкIэрэ езыхэр зэрыпсалъэ бзэм щыщ
мэхъу.
Бзэм и зэхэлъыкIэ хабзэхэр, е нэгъуэщIу жыпIэмэ бзэм и зэхэлъыкIэмкIэ щIэныгъэм къихутахэр щIэныр дэIэпыкъуэгъу мэхъу бзэм
езыр-езыру игъуэта щытыкIэхэр къагурыIуэу есэнымкIэ. Яджыр къагурыIуэу, зэхащIыкIыу щытмэ, абы къызэфIигъэкIынущ зэрызэрагъащIа
щIыкIэр зыхуэдэр къэпщытэнри абы езым икъукIэ мыхьэнэшхуэ иIэщ еджакIуэхэм я зэфIэкIхэмрэ есэныгъэхэмрэ щрагъэфIакIуэ лъэхъэнэм.
Аращи, анэдэлъхубзэм хуегъэджэным къызэщIиубыдэмрэ и зэхэлъыкIэмрэ къагъэлъагъуэ ядж Iуэхугъуэр (бзэр), абы и лъэныкъуэкIэ
псори хыхьэу, ауэ школым щызэрагъэщIэн хуейм нэхърэ мынэхъыбэу, абы щыгъуэми гъащIэм бзэр къыщагъэсэбэпынымкIэ къыпэщыт
къалэнхэр къызэфIигъэкIын хуэдэу.
Адыгэбзэр пэщIэдзэ классхэм щыджыныр хуэунэтIащ мыпхуэдэ мурадхэр зэгъэхъулIэным:
• школакIуэхэм я бзэм, я гупсысэкIэм, я зэхэщIыкIым зегъэужьыныр, здыхэт, зэпсалъэ(хэ)м елъытауэ бзэм и Iэмалхэр къыхихыфыныр,
гукъэкIымрэ бзэр зэрызэхищIэмрэ егъэфIэкIуэныр;
• адыгэбзэм и лексикэм, фонетикэм, грамматикэм ятеухуауэ щIэдзапIэ хъу щIэныгъэ етыныр; бзэм и къэхъугъэ яджхэр нэхъ
къызэрыгуэкI дыдэу зэрызэпкърихыфын зэфIэкI хэлъхьэныр;
• анэдэлъхубзэм пщIэ хуищIу, фIыуэ илъагъуу гъэсэныр, ар къабзэу хъума хъунымкIэ езым и пщэ къалэн къызэрыдэхуэр
зэхегъэщIыкIым, къы-далъхуа псалъэр куууэ иджыным хуэущииныр, езым и бзэр зэрыригъэфIэкIуэным хущIэгъэкъуныр.
ПэщIэдзэ классхэм адыгэбзэмкIэ щагъуэт щIэныгъэхэм нэхъ мащIэ дыдэу Iэмал имыIэу къызэщIаубыдэн хуейхэр
ЕдэIуэныр. Псалъэмакъ зэхихыр къыгурыIуэныр.
Псэлъэныр. Здыхэт, зэпсалъэ елъытауэ бзэм и Iэмалхэр жьэрыIуатэбзэм къыщыгъэсэбэпыныр. Зыгуэрым епсэлъэныр, и закъуэу
псэлъэным хуэшэрыуэ хъуныр (зыгуэр тепсэлъыхьыным, хъыбар Iуэтэным, сабийхэм зыхащIыкI темэ гуэрым хэпсэлъыхьыфыным). ЦIыху
хэтыкIэм ехьэлIа хабзэхэр зэгъэщIэныр (фIэхъус тыкIэ, сэлам ехыжыкIэ, къыпхуагъэгъуну лъэIуэныгъэ, фIыщIэ щIыныгъэ, лъэIукIэ
зыхуэгъэзэныгъэ). КъэпсэлъыкIэ, интонацэ тэмэмым тетыныр.
Къеджэныгъэр. Зыхуеджэ тхыгъэм, лэжьыгъэ къратым, пэжырытхэ хабзэ, нэгъуэщI убзыхуныгъэхэм къеджэнымрэ ахэр
къыгурыIуэнымрэ. Хэчыхьауэ къеджэныр: зыхуей зэреджэн материалыр къигъуэтыфыныр.
Коммуникативнэ компетенцэр – бзэм къэгъэсэбэпыкIэу иIэ псоми, жьэрыIуатэбзэми тхыбзэми яхэлъын хуей культурэ лъабжьэми
хуэIэрыхуэ ухъунырщ, еджакIуэр езым и ныбжь елъытауэ здыхэхуэ щытыкIэхэм бзэр къыщигъэсэбэпыфынырщ.
Бзэ, бзэщIэныгъэ компетенцэр – бзэр дамыгъэ системэу икIи жылагъуэ къэхъугъэу къэзыгъэлъагъуэ щIэныгъэм ущыгъуэзэнырщ, ар
зэрызэхэлъым, зэрызиужьым, зэрилажьэм хэщIыкIынырщ; бзэщIэныгъэр зищIысыр пщIэнырщ, адыгэбзэм елэжьа щIэныгъэлIхэр
пцIыхунырщ; адыгэ литературэбзэм и хабзэ нэхъыщхьэхэм утетынырщ; еджакIуэхэм я бзэр псалъэ зэрызэхэткIи, грамматикэ ухуэкIэкIи нэхъ
къулей щIынырщ; бзэм къыщы-хъухэр зэпкърыхыфынырщ; бзэм и псалъалъэ зэмылIэужьыгъуэхэр къэгъэсэбэпыфынырщ.
ЕджакIуэм езым еджэныгъэм хуиIэ щытыкIэр (личностные)– бзэр лъэпкъ щэнхабзэр къэзыгъэлъагъуэ формэу зэрыщытыр, лъэпкъым
и бзэмрэ и тхыдэмрэ быдэу зэрызэпыщIар, адыгэбзэм къыщхьэщыкIыныгъэу, гъэщIэгъуэнагъыу хэлъхэр къыбгурыIуэнырщ, бзэм дахэу,
щэныфIэу урипсалъэу зыбгъэсэнырщ.
Езанэ классым еджакIуэхэр щегъэджэныр Iыхьищу бгуэш хъунущ: еджэкIэмрэ тхэкIэмрэ щыхуагъэхьэзыр лъэхъэнэ, азбукэр
щрагъэдж лъэхъэнэ, азбукэ нэужь еджэныгъэ.
КъеджэкIэмрэ тхэкIэмрэ щыхуагъэхьэзыр лъэхъэнэм къызэщIеубыдэ
(сыхь. 10):
Псалъэмрэ псалъэухамрэ. Дамыгъэ итхъахэр къагъэсэбэпаурэ бзэр псалъэухахэу, псалъэухахэр псалъэу, псалъэхэр пычыгъуэпычыгъуэу зэпаудыфу хуэм-хуэмурэ еджакIуэхэр егъэсэн.
Пычыгъуэр, ударенэр. Псалъэр пычыгъуэкIэрэ зэпыгъэщхукIын (зэпыудын), псалъэм ударенэр тегъэувэн (ударенэр макъкIэ
къыхэгъэщхьэхукIын, ударенэр зытелъ пычыгъуэр нэхъ хэкъузауэ къэпсэлъаурэ), псалъэухам иIэ щытыкIэр, псалъэр зэрызэхэт пычыгъуэ
бжыгъэр еджакIуэхэм къахутэфу егъэсэн хуейщ.
Макъхэмрэ хьэрфхэмрэ. Адыгэбзэм и макъэхэм щыгъэгъуэзэн, щызэхэпхкIи къыщупсэлъкIи макъзешэхэмрэ макъ дэкIуашэхэмрэ
(дэгухэмрэ жьгъыжьгъхэмрэ) зэхэгъэкIыфу егъэсэн: макъыр къыщапсэлъкIэ жьэ кIуэцIым хьэуар хуиту къыжьэдэкIрэ абы зыгуэр пэщIэуэрэ,
макъзешэхэм пычыгъуэ къагъэхъуу зэрыщытыр егъэщIэн.
Псалъэм макъ щхьэхуэхэр къыхэгъэщхьэхукIын (макъзешэ, макъ дэкIуашэ), псалъэр зэрызэхэт пычыгъуэхэмрэ макъхэмрэ
яхузэпкъырыхын (псалъэм хэт макъхэм я бжыгъэр, ахэр зэрызэкIэлъыхьар, яIэ щытыкIэхэр IупщI щIын, ударенэр зытелъ пычыгъуэр
къыхэгъэщхьэхукIын, псалъэм и къэпсэлъыкIэмрэ и тхыкIэмрэ зэхуэхьын, ар зэрызэхэт пычыгъуэхэмрэ макъхэмрэ къыщыгъэлъэгъуа схемэм
иригъуазэурэ).
Макъхэр хэту псалъэ гуэрхэр къэгупсысын, псалъэм и къэпсэлъыкIэмрэ (абы и IукIэмрэ) ар зэрызэхэт макъхэм хуащIа схемэмрэ
зэрызэхуэкIуэр гъэбелджылын.
Мы лъэхъэнэм и Iэмал нэхъыщхьэр псалъэр зэрызэхэт макъхэмкIэ зэпкъырыхынырщ, макъхэр псалъэу зэхэгъэувэнырщ, еджакIуэхэм
я бзэм зегъэужьынырщ
2 класс
Анэдэлъхубзэр яджыныр щытын хуейщ гъэсэныгъэ и лъэныкъуэкIэ нэхъыбэ дыдэ къызыфIэзыгъэкI предмету, еджакIуэхэм я
акъылым зиужьыным дэIэпыкъуэгъу ину, абыхэм я гупсысэкIэмрэ я псэлъэкIэмрэ зэпымычу ефIэкIуэным хуэзышэу. Абы еджакIуэхэр
иригъэсэн хуейщ жьэрыIуатэри тхыбзэри фIыуэ къагурыIуэу, езыхэм я гупсысэкIэхэр гурыIуэгъуэу икIи шэрыуэу къаIуэтэфу. Бзэм цIыхум
дежкIэ зищIысымрэ абы цIыхум къыхуигъэзащIэмрэ фIыуэ къагурыIуауэ анэдэлъхубзэр джыным щIэдзэн хуейщ. Бзэ щымыIэмэ, цIыхуи
щыIэкъым. Бзэ зимыIэм цIыхукIэ еджэркъым. Ар псом япэ къыгурыIуауэ щытын хуейщ анэдэлъхубзэ зыджыну щIэзыдзэ сабийхэм.
Тхыгъэм нэхъыщхьэу иралэжьынухэр:
- тхыгъэм хуагъэува упщIэхэм жэуап иратыфын (егъэджакIуэр ядэIэпыкъуурэ);
- жэуап иратым щыхьэт техъуэ псалъэхэр, псалъэухахэр тхыгъэм къыхагъуэтэжыфын;
- тхыгъэр къазэрыщыхъуар къыжаIэфын;
- тхыгъэр жьэрыIуатэу къаIуэтэжыфын;
- тхыгъэм план хуагъэувыфын, планым тету къаIуэтэжыфын (егъэджакIуэр ядэIэпыкъуурэ);
- жьэрыIуатэу тхыгъэм сурэт хуэщIыфын;
- тхыгъэм хуэщIа сурэтым къикIыр зэпкърахыфын;
- тхыгъэр Iыхьэ-Iыхьэурэ зэпыудыфын, Iыхьэ къэс псалъащхьэ хуэщIыфын (егъэджакIуэр ядэIэпыкъуурэ);
- къызэджам къиIуатэ гупсысэ нэхъыщхьэр къыхахыфын (егъэджакIуэр ядэIэпыкъуурэ);
- художественнэ тхыгъэм тхакIуэм къыщигъэсэбэпа псалъэхэм гулъытэ хуэщIыфын;
- мыхьэнэкIэ зэпэгъунэгъу псалъэхэр зралъытыфын;
- къэхъукъащIэхэм, гъэм и зэманхэм, дунейм и теплъэхэм, цIыхухэм я хьэл-щэнхэм щыхьэт техъуэ псалъэхэр тхыгъэм
къыхагъуэтэфын (егъэджакIуэр ядэIэпыкъуурэ).
- еджакIуэхэм я къеджэкIэм, я бзэм, я гупсысэкIэм зегъэужьын, кIэлъыплъыныгъэ егъэкIуэкIын;
- бзэм и хабзэ гуэрхэр зэрагъэпэщыным, абы къыдэкIуэуи вывод щхьэхуэхэр щIыным, упщIэхэм жэуап етыным хуэгъэсэн;
- тхыгъэм гъэсэныгъэ и лъэныкъуэкIэ хэлъ гупсысэр къыхегъэгъуэтэн;
- еджакIуэхэм къагурыIуэн адыгэбзэмрэ адыгэ лъэпкъымрэ гуэхыпIэ имыIэу зэрызэпхар, абы ипкъ иткIэ адыгэбзэр фIыуэ лъагъун
икIи къабзэу, шэрыуэу ирипсэлъэн зэрыхуейр;
- фIыр Iейм, сэбэпыр зэран хъум къыгуагъэкIыфу, Iейр Iумпэм ящIыфу, зэран хъум пэщIэувэфу зэрыщытын хуейр егъэщIэн.
Анэдъэлъхубзэр джыным е-2-нэ классым зы сыхьэт хухах. Абы ипкъ иткIэ класс къеджэныгъэр сыхьэт 51-рэ мэхъу.
Яджыну разделхэр: «Адыгэ IуэрыIуатэ», «Бжьыхьэ», «Къуажэмрэ къалэмрэ», «ЩIымахуэ», «Ди ныбжьэгъуфI псэущхьэхэр»,
«Дунейпсо цIыхубз махуэшхуэр», «Гъатхэ».
Гъэ еджэгъуэм и кIэм еджакIуэхэм яхузэфIэкIыпхъэщ:
Тхыгъэм къиIуатэм хуагъэув упщIэхэм жэуап иратыфын, тхыгъэм теухуауэ жьэрыIуатэу езыхэм къыжаIэм щыхьэт техъуэ псалъэхэр
езы текстым къыхагъуэтэжыфын.
Къызэджа тхыгъэм къикIыр къэIуэтэжыфын, сурэтурэ зэхэлъу ящI планри, тхыгъэм дэщIыгъу планри къагъэсэбэпурэ.
ЖьэрыIуатэ тхыгъэм сурэт хуащIыфын, тхылъым ит сурэтым къикIыр зэпкърахыфын, абы мыхьэнэкIэ къепхауэ тхыгъэм хэт
псалъэухахэр къыхахыфын.
Тхыгъэр Iыхьэурэ зэпаудыфын, Iыхьэхэм псалъащхьэ хуэщIын, Iыхьэ къэс гупсысэ нэхъыщхьэ хэлъыр къыхахыфын.
КъэхъукъащIэ гуэрхэм, дунейм
теплъэхэм, гъэм и зэманхэм, цIыхухэм я хьэл-щэнхэм щыхьэт техъуэ псалъэхэр тхыгъэм
къыхагъуэтэфын икIи абы ипкъ иткIэ ахэр псалъэкIэ сурэт ящIурэ уи нэгу къыщIагъэувэфын.
Литературэм и лэужьыгъуэхэр – усэхэр, рассказхэр, псысэхэр, таурыхъхэр зэхацIыхукIыу есэн.
3 класс
КъеджэкIэрэ тхэкIэрэ щрагъащIэ урокхэр дэIэпыкъуэгъу хъууэ щытын хуейщ еджакIуэхэм сыт и лъэныкъуэкIэ заужьынымкIэ,
ныбжьэгъугъэм,лэжьыгъэм хуэгъэсэнымкIэ, еджэныр яфIэфI хъунымкIэ.
Къеджэныгъэм къызэщIеубыдэ классым къызыщеджэри классым щаджым нэмыщI, къызэджэри (мыкласс еджэныгъэр). Апхуэдэ лэжьыгъэр
щекIуэкI Iыхьэщ, пэщIэдзэ классхэм я 2-4 классхэр.
Е-3-нэ классым тхыгъэм щелэжьым деж ялэжьыпхъэ Iуэхугъуэ нэхъыщхьэхэр:
тхыгъэм хуэгъэува упщIэхэм жэуап иратыфын;
жэуап иратым щыхьэт техъуэ псалъэухахэр, тхыгъэм щыщ Iыхьэхэр къыхагъуэтэфын;
тхыгъэр къазэрыщыхъуар къыжаIэфын;
тхыгъэм план хуагъэувыфын, абы тетуи къаIуэтэжыфын;
тхыгъэм къыхуэхьа сурэтым тепсэлъыхьыфын, ар зэпкърахыфын;
тхыгъэр Iыхьэ-Iыхьэурэ зэпаудыфын, Iыхьэ къэс псалъащхьэ, сурэт хуащIыфын;
къызэджам щIэлъ гупсысэ нэхъыщхьэр къахутэфын;
художественнэ тхыгъэм тхакIуэм къыщигъэсэбэпа псалъэхэм гулъытэ хуащIыфын;
къэхъукъащIэхэм, гъэм и зэманхэм, цIыхухэм я хьэл-щэнхэм щыхьэт техъуэ псалъэхэр тхыгъэм къыхэгъуэтэфын.
Ещанэ классым къеджэнымкIэ и программэм еджакIуэхэр тхыгъэ зэмылIэужьыгъуэхэм щыгъуазэ ещI. Апхуэдэхэщ усэхэр, уэрэдхэр,
къуажэхьхэр, псалъэжьхэр, псынщIэрыпсалъэхэр, нэщэнэхэр, рассказхэр, тхыгъэ нэхъ инхэм щыщ пычыгъуэхэр. Ахэр псори я бзэкIэ
зытепсэлъыхь Iуэхугъуэхэм, еджакIуэхэм ягъуэта щIэныгъэм елъытауэ я ныбжьым къезэгъыу къыхахащ.
ПэщIэдзэ классхэм щаджым нэмыщI къеджэныгъэр сабийхэр адыгэбзэм хуегъэджэнымкIэ Iэмал имыIэу зыхуей Iуэхугъуэхэм ящыщ зыуэ
къэлъытапхъэщ.
- хуабжьагъ-псынщIагъ, псалъэхэр зэрыIум и инагъ, щIэжьыуэ иIэныгъэ, лъэгагъ-лъахъшагъ (макъым зегъэIэтыныгъэ, ар гъэлъэхъшэныгъэ)
жыхуаIэхэр къагъэсэбэпурэ, псалъэхэр тэмэму мардэм иту къапсэлъыфу егъэсэн;
- зэджэ тхыгъэм епха упщIэхэмрэ лэжьыгъэхэмрэ къагъэсэбэпыфын, егъэджакIуэр къадэIэпыкъуурэ;
- анэдэлъхубзэм зэрелэжьын тетрадым ит лэжьыгъэхэр тэмэму ягъэзэщIэфу егъэсэн;
- и фIэщыгъэцIэмрэ и иллюстрацэхэмкIэ тхылъым итынур хуагъэфэщэфын;
- къызэджэр егъэджакIуэм и упщIэхэмкIэ къыжаIэжыфыным теухуа есэныгъэм зегъэужьын, зэджам зыщрихьэлIа къэхъукъащIэхэмрэ тхыгъэм
цIыху хэтхэм я IуэхущIафэхэмрэ къекIу-къемыкIу, къезэгъ-къемызэгъ и лъэныкъуэкIэ зыхуэдэр яубзыхуфын;
- езыр-езыру тхылъ еджэн и лъэныкъуэкIэ ягъуэт есэныгъэхэр егъэбыдылIэн;
- литературэм теухуа джэгукIэ тыншхэм щыгъэгъуэзэн;
- къызэджа тхыгъэхэм къыхаха (ягу нэхъ ирихьа) Iыхьэхэр инсценеровкэ ящIыфын, абы хэт цIыху щхьэхуэхэм я ролыр ягъэзэщIэфын.
ПэщIэдзэ классхэм къеджэныгъэмкIэ еджакIуэхэм щыдрагъэкIуэкI лэжьыгъэм мы Iуэхугъуэхэр къызэфIигъэкIын хуейщ:
- жьакIуэу псалъэныр;
- тхылъымрэ тхыгъэ щхьэхуэхэмрэ елэжьынымкIэ есэныгъэ тэмэмхэр егъэгъуэтыныр;
- къэIуэтэныгъэ зэпхамкIэ яIэ хъуа зэфIэкIхэм зегъэужьыныр, хэпщIыкIыу абыхэм хэгъэхъуэныр, тэмэму, гъэхуауэ усэ еджэныр.
4 класс
Анэдэлъхубзэр еджакIуэм и дежкIэ мыхьэнэшхуэ зиIэ предмету, езым Iуэхугъуэ куэд къызэщIиубыдэу щытщ. ЦIыхур цIыхуу щытын
папщIэ, абы Iэмал имыIэу бзэ Iурылъу адыгэ лъэпкъым и гурыгъу-гурыщIэхэр, и зэхэщIыкIыр къиIуэтэфу щытын хуейщ.
Анэдэлъхубзэм хухэха урокхэмрэ абы епха адрей урокхэмрэ нэмыщI нэгъуэщI зэманхэм къалэжь Iуэхугъуэхэми мыхьэнэшхуэ иIэу
къыщосэбэп анэдэлъхубзэр. Аращ ар шэрыуэу пэщIэдзэ классхэм щаджын, щызэрагъэщIэн щIыхуейри. Ар класс нэхъыщIэхэм зэрыщаджым
куэд къызыфIигъэкIын хуейщ гъэсэныгъэм и лъэныкъуэкIэ.
ПэщIэдзэ классхэм щIэс еджакIуэхэм икъукIэ куууэ зэхащIэ IуэрыIуатэмрэ художественнэ произведенэхэмрэ гъэсэныгъэ хэлъыр.
Художественнэ литературэм щыщ тхыгъэ зэмылIэужьыгъуэхэм еджакIуэхэр къыщрагъаджэкIэ егъэджакIуэхэм я нэIэ трагъэтын хуейщ
а тхыгъэхэм къаIуатэ гупсысэ нэхъыщхьэхэр цIыкIухэм ауэ сытми къагурыIуэн къудейм къыщымынэу, куууэ зэхрагъэщIэным,
зэхэщIыкIыгъуэу икIи гъэхуауэ къеджэным и бгъэдыхьэкIэ нэхъыфI дыдэхэр къэгъэсэбэпурэ.
ЕджакIуэхэр сыт хуэдэ тхыгъэхэм къеджэу щытми, а къеджэныгъэм къыдэкIуэу Iэмал имыIэу ягъэзэщIэн хуейщ бзэм зиужьыным
хуиунэтIа лэжьыгъэ зэмылIэужьыгъуэхэр. Апхуэдэ лэжьыгъэхэм ящыщхэщ мыхэр:
- къызэджэ текстым гъэсэныгъэ хэлъыр я зэхэлъыкIэм, я ухуэкIэм гу лъатэныр;
- текстыр Iыхьэ щхьэхуэурэ зэпаудыфыныр икIи дэтхэнэ зы Iыхьэми псалъащхьэ хуащIыныр;
- къызэджам план хуагъэувыфыныр икIи ар планым тету къаIуэтэжыфыныр;
- текстым и пэмкIэ е и кIэмкIэ къыпагъэувэфыныр;
- тхыгъэ гуэрхэм я аналогиекIэ рассказ мыин зэхалъхьэфыныр;
- тхыгъэм къыхуэхьа сурэтым тепсэлъыхьыныр, нэгъуэщIхэри.
ЕплIанэ классым къызэджэнухэр адэ щIыналъэр, адыгэ лъэпкъыр, ди хабзэ-нэмысыр, дыкъэзыхъуреихь дунейр зыгъэлъапIэ,
художественнэ лъэпIэныгъэ зиIэ тхыгъэхэрщ.
ПэщIэдзэ классхэм и еплIанэ гъэ еджэгъуэм урокым хухэха зэманым и нэхъыбапIэр тхыгъэм къеджэнымрэ абы елэжьынымрэ теухуауэ
щытын хуейщ.
- еджакIуэхэр жьакIуэу адыгэбзэкIэ псэлъэфу, тхыгъэм, усэм тэмэму еджэфу егъэсэн;
- тхыгъэм тэмэму елэжьыфу, тхыгъэм теухуа къэIуэтэныгъэр ягъэзэщIэфу егъэсэн;
- тхылъ еджэныр фIыуэ ялъагъун, сабийм литературэм дегъэхьэхын;
- тхыгъэм и купщIэр къыхахыфу, ар гъэсэныгъэм ирапхыфу, зэлъытыныгъэхэр ящIыфу егъэсэн.
4. Тематическэ план
Предметыр яджк1эрэ, ягъуэтынущ гъэсэныгъэ-ущииныгъэ мыхьэнэ зи1э 1уэхугъуэхэу:
лэжьыгъэр ф1ыуэ ялъагъуу, ирагъажьэ 1уэхур яф1эф1у ягъэзащ1эу, и к1эм нагъэсыфу есэнущ;
щалъхуа я Хэкур зыхащIэу, фIыуэ ялъагъуу къэтэджынущ;
губзыгъагъэр, чэнджэщыфIыр яфIэфIу, абы пщIэ лей хуащIу есэнущ, я хьэл-щэным фIы и лъэныкъуэкIэ зиужьынущ;
фIы пщIэным и мыхьэнэр къащIэнущ;
захуагъэмрэ пэжыгъэмрэ я фIагъыр зыхащ1энущ; цIыхухэм яку дэлъыпхъэ зэхущытыкIэр къащ1энущ;
щ1э гуэр къащ1эным хущ1экъуу, щ1эныгъэм мыхьэнэуэ и1эр зыхащ1эу къэтэджынущ;
зэдауэ гуэр хъуамэ, зауэ-банэ хэмыту, акъылк1э зэхагъэк1ыфу есэнущ;
№
Темэхэр
2 класс
Сыхьэт
бжыгъэ
р
1
Псалъапэ (Введение)
2
2
«IуэрыIуатэ – дыщэ пхъуантэ» («Фольклор –
золотой ларец»)
6
3
«Бжьыхьэ дыщафэ» («Золотая осень»)
6
4
«Ди ныбжьэгъуфI псэущхьэхэр» («Наши
друзья
– животные»)
6
5
«ЩIымахуэр
8
зимой»)
щIыIэми,
зэман
дахащэщ»(«Люблю природу
Къызэра
пщытэ
лэжьыгъэ
хэр
Ящ1апхъэхэр
(Основные виды деятельности учащихся)
6
«Лэжьыгъэр гуфIэгъуэщ» («Труд – радость»)
7
7
«Хэкум
5
8
«Къытхуеблагъэ, гъатхэ!» («Добро пожаловать,
весна!»)
7
9
«Гъэмахуэ тхъэжыгъуэ» («Летнее изобилие»)
4
дрогушхуэ!» («Мы гордимся
своейРодиной!»)
Псори:
51
№
Темэхэр
3 класс
Сыхьэт
бжыгъэр
1
Псалъапэ (Введение)
2
2
Адыгэ IуэрыIуатэ (Адыгское устное народное
творчество)
4
3
2
4
Литературнэ псысэхэр (Литературные сказки)
«Бжьыхьэ» («Осень»)
5
«Дыкъэзыухъуреихь дуней» («Мир вокруг нас»)
5
6
Сабийхэм я хьэл-щэныр (Поведение и характер
детей)
4
7
«ЩIымахуэ» («Зима»)
6
8
«Лэжьыгъэм цIыхур егъэлъапIэ»(«Труд
возвышает человека»)
8
9
«Гъатхэ» («Весна»)
7
4
Къызэра
пщытэ
лэжьыгъэ
хэр
Ящ1апхъэхэр
(Основные виды деятельности учащихся)
10
«Хэкур хъумэныр къалэн лъапIэщ» («Защита
Родины – святая обязанность»)
5
11
«Гъэмахуэ» («Лето»)
4
51
Псори:
4 класс
№
Темэхэр
Сыхьэт
бжыгъэ
р
1
Адыгэ IуэрыIуатэ (Адыгское устное народное
творчество)
4
2
«Бжьыхьэ дыщафэ» («Золотая осень»)
3
3
«ЩIымахуэ» («Зима»)
3
4
«Зэныбжьэгъуныгъэ» («Дружба»)
4
5
«Ди Хэкур» («Наша Родина»)
3
6
«Гъатхэ» («Весна»)
4
7
Щремыıэ зауэ!» («Пусть не будет войны!»)
3
8
«Псэущхьэхэмрэ къэкIыгъэхэмрэ» («Животныеи
растения»)
4
9
«Сабиигъуэм и лъахэ» («Страна детства»)
4
10
«Гъэмахуэ» («Лето»)
3
Псори:
51
Къызэр
апщытэ
лэжьыг
ъэхэр
Ящ1апхъэхэр
(Основные виды деятельности учащихся)
Календарно-тематическое планирование учебного предмета
«Литературное чтение на родном (кабардино-черкесском языке»
на 2023-2024 учебный год
Классы: 2
Учителя: Долова Аминат Мухамедовна
Количество часов: всего 51 ; в неделю 1 ч. в I полугодии, 2 часа во II полугодии
Календарнэ-тематическэ план
Анэдэлъхубзэ 2 класс
№
1
Щек1уэк1ынур
план
факт
4.09
2
8.09
3
11.09
4
5
6
7
8
15.09
18.09
22.09
25.09
29.09
9
10
2.10
6.10
Унэ лэжьыгъэр
Темэхэр
Къэжэр Петр «Сабиигъуэ».
Хьэц1ык1у Хьэсэн «Ныбжьэгъу пэж».
Джэрыджэ Арсен «Адыгэбзэ».
Раздел 1. 1уэры1уатэ-2
Къуажэхьхэр.Псалъэжьхэр.Псынщ1эрыпсалъэхэр.
Нэщэнэхэр.Сабий джэгук1эхэр.
Раздел 2. Таурыхъхэр, псысэхэр -5.
Дыгъужьыр, Бажэр, Адакъэр.
Аслъэнымрэ Дзыгъуэмрэ
Мыщэмрэ Бажэмрэ.
Бажэмрэ Кърумрэ.
Бзэгъэбзэрабзэ щхъуэк1эплъык1эхэр.
Зыкъэпщытэж.
Раздел 3. Бжьыхьэ дыщафэ-7.
Бжьыхьэ.
Хьэту Петр «К1эпхъ»
Нап.8-9, гъэхуауэ къеджэн
Нап. 17-19, псын. гук1э
Нап.23, зы усэ гук1э
Нап.24-25
Нап.26-28
Нап.28-32
Нап.33-35 еджэн, тепс.
Нап.39-41
Нап.45-46, упщ1.
Нап.47-48, гъэху. Къедж.
11
12
13
9.10
13.10
16.10
14
20.10
15
23.10
16
17
18
19
20
27.10
6.11
10.11
13.11
17.11
21
20.11
22
24.11
23
24
27.11
1.12
25
4.12
26
27
Къардэн Бубэ «Хьэту ц1ык1урэ Жэмалрэ жыг зэрагъэк1ар.
Къагъырмэс Борис «Ди кхъужьейр».
Абыт1э Хъызыр «Бжьыхьэ».
Брай Адэлбий «Мэз лъапэм»
Нало Заур «Бжьыхьэр бейщ».
Бзэгъэбзэрабзэ щхъуэк1эплъык1эхэр.
Зыкъэпщытэж.
Раздел 4 Ди ныбжьэгъуф1 псэущхьэхэр -7.
Абыт1э Владимир «Си бажэ».
Къармокъуэ Хьэмид «Хьэмрэ Мыщэмрэ».
Жаным Борис «Къуалэбзу пшыналъэ».
К1уант1э 1эзид «Джэджьейм и 1эмалыр».
Шэрджэс Алий «Парийрэ К1ущэрэ».
Нап.50-51, тепсэлъ.
Нап.52-53, гук1э зэгъ.
Нап.54-57, къежэн,
упщ1эхэм ж.
Нап.57-58, гъэхуауэ
къеджэн
Нап.60-61, псынщ1. Гук1э
Нап.68-69, гъэху.къедж.
Нап.69-71, тепс.
Нап.72-74, гъэху.къ.
Нап.76-79, едж., упщ1.
Нап.79-81, гъэху. Къ., упщ1.
Нап.81-83, гъэху.къ.
8.12
11.12
К1эщт Мухьэз «Шырэ».
Къагъырмэс Борис «Цыжьбанэ».
Бзэгъэбзэрабзэ щхъуэк1эплъык1эхэр.
Зыкъэпщытэж.
Раздел 5. Щ1ымахуэр щ1ы1эми, зэман дахэщ-8.
Япэ уэс.
Аф1эунэ Лиуан «Щ1ымахуэ».
Щ1ымахуэ зэманыр.
Къэзан Фат1имэ «Гуф1эгъуэ».
Къардэн Бубэ «Уэсыр джэдыгущ».
Журт Биберд «Бацэ».
Щоджэнц1ык1у 1эдэм «Илъэсыщ1э».
28
15.12
Жаным Борис «Бзуупц1э».
Нап.106-107, упщ1. жэуап
29
30
18.12
22.12
Ди проектыр.
Бзэгъэбзэрабзэ щхъуэк1эплъык1эхэр.
Зыкъэпщытэж.
Нап.108-109
Нап.110-11, псынщ1. Гук1э.
Нап.84-85,гук1э зэгъ.
Нап.92-94 упщ1
Нап.95, гъэху.къедж.
Нап.98-100, едж., упщ1.
Нап.102-104, тепс.
Нап.105, усэр гук1э зэгъ.
31
25.12
Раздел 6. Лэжьыгъэр гуф1эгъуэщ -7.
Аф1эунэ Лиуан «Щ1ылъэмрэ уафэмрэ»
32
29.12
Къэжэр Петр «1эщ1агъэл1».
33
10.01
34
17.01
Джаурджий Хьэтыкъэ «Нанэ». Къагъырмэс Борис «Бжэндэхъухэр
згъэгуф1ащ».
Хьэнфэн Алим «Дыкъуэнагъ насыпыф1э»
35
24.01
Нало Заур «Зулий и жыг».
Н.126-127, къедж., тепс.
36
37
31.01
7.02
Н.128, гук1э зэгъ.
Нап.132-133, псынщ1.
Къедж.
38
39
40
41
42
14.02
21.02
28.02
6.03
13.03
43
44
45
46
47
48
49
20.03
3.04
10.04
17.04
24.04
8.05
15.05
50
51
22.05
25.05
Хьэщыкъуей Олег «Хэт ар?». Къардэн Бубэ «Ныбжьэгъу пэж».
Бзэгъэбзэрабзэ щхъуэк1эплъык1эхэр.
Зыкъэпщытэж.
Раздел 7. Хэкум дрогушхуэ-5.
Ди Хэкур. Нэгумэ Умар «Къалэм сыщохьэщ1э».
Щоджэнц1ык1у Алий «Сабиигъуэ». Шорэ Ахьмэд «Сыт насыпыр?».
Гъубж Мухьэдин «Пщэдджыжьыр къуажэм».
Ахъмэт Му1эед «Сощ1 сурэт». Адыгэ хабзэм щыщщ.
Бзэгъэбзэрабзэ щхъуэк1эплъык1эхэр.
Зыкъэпщытэж.
Раздел 8. Къытхуеблагъэ гъатхэ -7.
Хъыбарегъащ1э. Аф1эунэ Лиуан «Гъатхэр къэсыжащ».
Къэрдэн Бубэ «Си мамэ дыщэ».
Нало Заур «Лиуан и бдзэжьей ещэк1эр».
Къэжэр Петр «Си мамэ. Щоджэн Леонид «Хьэсэн».
Аф1эунэ Лиуан «Гъатхэ». Бозий Лудин «Мы1эрысэ дыщафэхэр».
Щамырзэ 1эмырбий «Нанэ»
Бзэгъэбзэрабзэ щхъуэк1эплъык1эхэр.
Раздел 9. Гъэмахуэ тхъэжыгъуэ- 3
Аброкъуэ Белэ «Бжьэпэм».
К1эщт Мухьэз «Жыгхэр мэ1ущащэ
Гъэ псом яджар къыщызэщ1акъуэж урок.
Нап.118, гъэху.къедж.
Н.119-120, гъэху.,
упщ1.жэуап
Нап.121-123, къедж.
Н.123-125, къедж., упщ1.
Н.141-142, гъэху., упщ1.
Н.143 гук1э зэгъ.
Н.14149, къеджэн
Н.149-151
Н.154-155, упщ1.
Н.160, гук1э
Н.161-163, екъедж., тепс.
Н.164-165 къедж., упщ1.
Н.167-168, гук1э
Н.170-172, къедж.,упщ1.
Н.173-175 къедж., упщ1.
Н. 180, упщ1.6,7,8.
Н.185-187, упщ1.
Н.188, гъэху.къедж.
Календарно – тематическое планирование учебного предмета
«Литературное чтение на родном (кабардино-черкесском языке»
на 2023-2024 учебный год
Классы:3 А,Б
Учителя:
Количество часов: всего
№
№
щек1уэк1ынур
план
51 ; в неделю 1 ч. в I полугодии, 2 часа во II полугодии
Календарнэ-тематическэ план
3 класс Анэдэлъхубзэ
Темэхэр
Унэ лэжьыгъэр
факт
Хэзыгъэгъуазэ –сыхь.3
ШорэХьэсин «Тхылъым и лъэ1у», ЩомахуэАмырхъан «ДиХэкур
Къагъырмэс Борис «Сабийуэрэд»
1.
2.
4.09
7.09
3.
11.09
4.
14.09
Ди щ1ыналъэр
Раздел 1. 1уэры1уатэ сыхь.6-.
1уэры1уатэ. Псалъэжьхэр, къуажэхьхэр, псынщ1эрыпсалъэхэр.
5.
18.09
«Насып» хъыбарыр.
6.
21.09
«Шыкъумц1ий» псысэр
7.
25.09
ЖырыкъЗаур «Дыгъужь к1эн»
8.
28.09
Зыкъэпщытэж. Бзэгъэбзэрабзэ щхъуэк1эплъык1эхэр.
9.
2.10
10
11
5.10
9.10
Ди проектхэр«Псысэхэр зэхыдолъхьэ», «Тхак1уэхэм я псысэхэм
ди хъыбархэр щ1ыдогъу».
Раздел 2. Бжьыхьэ –сыхь.6
Щоджэнц1ык1у 1эдэм «Бжьыхьэ»
ЖылэтежСэлэдин «Бжьыхьэхадэ».
н.4-5, гъэху. къедж.
н.6-7, усэр гук1э
зэгъ.
н.7-9, упщ1.
н.11-14, къедж.
упщ1.
н. 15-18, къедж.,
тепс.
н. 18-21, къедж.,
тепс.
н. 30-34, ролк1э
къедж.
н.38, лэжь. 4, гук1э
зэгъ.
н.39, планым тету
елэжь.
н.43-44, упщ1.
н.44-45, гъэху.
12
12.10
ХьэхСэфэрбий «Щыхьым и жыг».
13
14
16.10
19.10
Аф1эунэ Лиуан «Хъумп1эц1эдж».
ТхьэмокъуэБэрэсбий «Т1рашэрэ мы1эрысеймрэ».
15
23.10
16
17
18
26.10
6.11
9.11
19
20
13.11
16.11
21
22
23
24
25
20.11
23.11
27.11
30.11
4.12
26
27
7.12
11.12
ЖуртБиберд «Джэджьей щ1ыху ц1ык1у»
Щоджэнц1ык1у Алий «К1ущэ нагъуэ». Зыкъэфпщытэж.
Раздел 4. Сабийхэм я хьэл-щэныр-сыхь.5
Аф1эунэ Лиуан «1эбу ц1ык1у».
НалоЗаур «Пц1ы бупсмэ, уипэжри я ф1эщ хъужыркъым».
Щоджэн Леонид «Дадэ и нэгъуджэ».
Кхъуэ1уфэ Хьэчим «Ц1ыхугъэм и къалэныр.
Зыкъэфпщытэж. Бзэгъэбзэрабзэ щхъуэк1эплъык1эхэр.
Раздел 5. Щ1ымахуэ сыхь.6.
Аф1эунэ Лиуан «Япэуэс».
Тхьэмокъуэ Бэрэсбий «Бзу».
28
29
14.12
18.12
ХьэнфэнАлим «Гуф1эгуэш»
ЖылэтежСэлэдин «Щ1ымахуэ пщэдджыжь». Бианки В. «Бажапц1э».
30
21.12
МэлейФатимэ «Уэсгуащэм и удзгъэгъахэр.
31
25.12
32
28.12
Зыкъэпщытэж.
Раздел 3. Дыкъэзыухъуреихьдунейр-сыхь.5
ШыбзыхъуэМухьэдин «Мэзым».
К1уант1э 1эзид «Тхьэк1умэк1ыхь шырымрэблэмрэ».
Къагъырмэс Борис «Димэзым».
Зыкъэфпщытэж. Бзэгъэбзэрабзэщхъуэк1эплъык1эхэр.
Раздел 6. Лэжьыгъэм ц1ыхур егъэлъап1э –сыхь. 14.
«1уэху ц1ык1у щы1экъым» хъыбарыр.
къедж.
н.46-48,
псалъэжъхэр зэгъ.
н.48-49, гъэху.къедж.
н.50-51, къедж.
упщ1.
н. 52-53, п
н.55-58, упщ1.
н.58-60, тепс.
н.60-62, гъэху.
къедж.
Н.62-64, тепс., упщ1.
н.65, гук1э зэгъ.
н.71, гук1э зэгъ.
н.72-73, тепс., упщ1.
н.74-77, упщ1.
н.77-78, гъэху.къедж.
нап.80, упщ1
н.85, гук1э
н.86-88, бзууц1эхэр
зэгъ.
н.89, гъэхуауэ къедж.
н.90, гъэхуауэ
къеджэн
н.94, къэтхъыхьар
зэгъэщ1эн
нап.95-97, упщ1.
н.101, псалъэ
1ущхэр гук1э
33
10.01
Дыщэ сом
34
35
17.01
24.01
36
37
31.01
7.02
Мэзыхьэ Борис «Уэт л1ы!»
ДэбагъуэМухьэмэд «Пхъащ1э ц1ык1у». Джэрыджэ Арсен «П1ыт1э
щхьэхынэ».
ЩомахуэАмырхъан «Щ1алэф1». 1ущ ц1ык1у».
ХьэгъундокъуэРэмэзан «Космонавт ц1ык1у».Зыкъэфпщытэж.
38
14.02
39
21.02
Дипроектхэр «Бзэрабзэ, си адыгэбзэ!», «Си анэбзэр-си
адыгэбзэрщ».
ХьэнфэнАлим «Къэхутак1уэ ц1ык1у».
40
41
42
43
28.02
6.03
13.03
20.03
Хьэ1упэ Джэбрэ1ил «Гъатхэ».
Къуныжь Хьэ1ишэт «Март мазэ».
ЩоджэнХьэбас «Гъатхэнэщэнэ». 1ут1ыж Борис «Гъэрэ щ1ырэ».
МэзАхьмэд «Мыщэжейнэд». К1эщт Мухьэз «Бжэндэхъуанэ».
44
45
3.04
10.04
ХьэкъунИсуф «Гъатхэмахуэ». Ацкъэн Руслан «Пшэхэр».
Зыкъэфпщытэж. Бзэгъэбзэрабзэ щхъуэк1эплъык1эхэр.
46
17.04
47
24.04
48
08.05
49
50
15.05
18.05
51
22.05
Раздел 7. Хэкур хъумэныр къалэн лъап1эщ-сыхь.3.
К1ыщокъуэ Алим «Зеич лант1э». «Майм и 9-р Тек1уэныгъэм и
махуэшхуэщ».
КъардэнБубэ «Лалинэ». Къагъырмэс Борис «Сэ зауэл1ым сеупщ1ат»
ЕлгъэрКашиф «Тек1уэныгъэм и махуэшхуэ». Зыкъэфпщытэж.
Раздел 8. «Гъэмахуэ»- сыхь.4
«Лъэпщокъуэ и бжьэхэр»
ЖуртБиберд «Гуэлым»
ТхьэмокъуэБэрэсбий «Хьэрундадэрэ Т1алэ ц1ык1умрэ».Гугъуэт
Масирэт «Сурэтыщ1».
Гъэ псом яджар къыщызэщ1акъуэж урок
н.102-103, едж.,
тепс.
н.104-106, тепс.
н.106-108,
гъэху.къедж.
н.109, гъэху.къедж.
н.114-115,
гъэху.къедж.
н.118-119, проект
н.121-123, упщ1.
жэуап
н.124, гъэху., упщ1.
н.125-127, упщ1.
н.129, гук1э
н.130-131,
гъэху.къедж.
н.133-135, гъэху.
н.136-139,
упщ1.лэжь.
н.142-143, къедж.,
упщ1.
н.144, тепс., н.145,
гъэху.
н.146-147, упщ1.
н.149-151, тепс.
н.151-154, едж.,
тепсэлъ.
н.157, гъэхуауэ
къеджэн
н.158-160
Классы: 4 А
Учителя: Тукова Нуржан Казимовна
Количество часов: всего 51 ; в неделю 1 ч. в I полугодии, 2 часа во II полугодии
Календарнэ-тематическэ план
Анэдэлъхубзэ 4 класс
№№
Щек1уэк1ы-нур
план
1
2
3
4
5
05.09
08.09
12.09
15.09
19.09
6
7
8
9
10
22.09
26.09
29.09
03.10
06.10
11
12
13
14
15
10.10
13.10
17.10
20.10
24.10
16
27.10
факт
Унэ лэжьыгъэр
Темэхэр
Раздел 1. 1уэры1уатэ-5
ЛIымрэ Жыгымрэ
ПцIащхъуэ цIыкIу
Мыщэ и къуэ Батыр
Мыщэ и къуэ Батыр
Хэт и хъупIэ?
Раздел 2. Бжьыхьэ дыщафэ-5
Пхъэхуей жыгыр. Къардэн Б.
Тхьэмпэ пыхужыгъуэ.
Бжьыхьэпэ. Тхьэгъэзит З.
Бжьыхьэр къихьащ. Хьэкъун И.
Iэмал. Къагъырмэс Б.
Раздел 3. ЩIымахуэ-6
ЩIымахуэм. Нало З.
ЩIымахуэ. Уэрэзей А.
Лъэрыжэ. Журт Б.
ИлъэсыщIэ. Къагъырмэс Б.
ЩIымахуэ пхъэщхьэмыщхьэхэр
Мэлай Ф.
Джэгунми пIалъэ иIэщ. Уэзы М.
Нап.4-6 Ролк1э къеджэу зегъ
Нап.9-11 Ребусхэр
Нап.11-20
Нап.20-30
Нап.30-34
Нап.41-43
Нап.43-45
Нап.45-47
Нап.47-48
Нап.48-49
Нап.56-59
Нап.59-60
Нап.60-63
Нап.63-64
Нап.64-66
Нап.66-69
17
18
19
07.11
10.11
14.11
20
21
17.11
21.11
22
23
24
25
26
24.11
28.11
01.12
05.12
08.12
27
28
29
30
31
32
12.12
15.12
19.12
22.12
26.12
29.12
33
34
35
36
37
11.01
18.01
25.01
01.02
08.01
38
39
15.01
22.01
40
41
07.03
14.03
Раздел 4 . Зэныбжьэгъуныгъэ-5
Iэпэзадэ. Нало З.
ТIум тIу хэплъхьэмэ… Бозий Л.
Ныбжьэгъу уиIэну ухуеймэ…
Къармокъуэ Хь.
Сыт джэдум шха нэужь зыщIитхьэщIыр? ШэджыхьэщIэ Хь.
Щихум и жэуап. Къагъырмэс Б.
Раздел 5. Ди Хэкур-5
Хъерлы зыгъэпIейтейр. Бозий Л.
Дэшхуей тхьэмпэ. Хьэх С.
«Сыадыгэщ». Iэщыж Б.
Си Хэку, уэращ си гъащIэр. Хьэнфэн А.
Адэжь щIыналъэ. Джэдгъэф Б.
Раздел 6. Гъатхэ - 6
Гъатхэ. ЩоджэнцIыкIу А.
Гъатхэпэ. Гъубжокъуэ Л.
Гъатхэ теплъэгъуэхэр. ЩоджэнцIыкIу Iэдэм.
Анэ. Мыкъуэжь А.
Къурш псыдзэ. Къуэдзокъуэ Л.
Мэз дохутырхэр. Елчэпар А.
Раздел 7. Щремыıэ зауэ!-5
Мишэ и анэр къигъуэтыжащ. Щомахуэ А.
Мишэ и анэр къигъуэтыжащ. Щомахуэ А.
Сурэт. Бицу А.
Бжьыхьэ мэзым къыщыхъуар. Нало З.
Бжьыхьэ мэзым къыщыхъуар. Нало З.
Раздел 8. Псэущхьэхэмрэ къэкIыгъэхэмрэ 4
СиIэщ сэ жыг цIыкIу. Балъкъыз Б.
Мэзым. Журт Б.
Письмо. Бахъсэн Ф.
Щыхь хьэщIэ. КIуантIэ Iэ.
Дэтхэнэр нэхъ лъагэ?
Мэлей Ф.
Нап.72-78
Нап.78-81
Нап.81-84
Нап.84-87
Нап.87-88
Нап.95-98
Нап.98-101
Нап.101-105
Нап.105-106
Нап. 106
Нап.113-115
Нап.115-116
Нап.116-118
Нап.118-120
Нап.120-121
Нап.121-123
Нап.127-132
Нап.127-132
Нап.132-134
Нап.134-137
Нап.134-137
Нап.143-144
Нап.144-148
Нап.151-154
42
43
44
45
46
21.03
04.04
11.04
18.04
25.04
47
48
49
50
51
02.05
16.05
21.05
23.05
25.05
Раздел 9. Сабиигъуэм и лъахэ -8
Блулэ. Къуэдзокъуэ Хь.
Къалэдэс. Къэжэр Хь
Лъапсэ быдэ. Понэщ Хь.
Нэмыс. Джаурджий Хь.
КхъыIэ, иIэ. IутIыж Б
Раздел 10. Гъэмахуэ -5
БжьаIуэм. Ацкъан Р.
МэракIуэхьэ. Къуныжь Хь.
Гъэмахуэ. Тхьэмокъуэ Б.
Пшэ цIыкIу. Сонэ А
КIыгуугу макъ. Скребицкий Г. Зыкъыдопщытэж.
Нап.161-163
Нап.163-164
Нап.165-166
Нап.167-168
Нап.169
Нап.174-175
Нап.177
Нап.178-179
Нап.180
Нап.181-183
Классы: 4 Б
Учителя: Урусова Асят Хасбиевна
Количество часов: всего 51 ; в неделю 1 ч. в I полугодии, 2 часа во II полугодии
Календарнэ-тематическэ план
Анэдэлъхубзэ 4 класс
№№
Щек1уэк1ы-нур
план
факт
Унэ лэжьыгъэр
Темэхэр
Раздел 1. 1уэры1уатэ-5
1
2
3
4
5
05.09
07.09
12.09
14.09
19.09
ЛIымрэ Жыгымрэ
ПцIащхъуэ цIыкIу
Мыщэ и къуэ Батыр
Мыщэ и къуэ Батыр
Хэт и хъупIэ?
Нап.4-6 Ролк1э къеджэу зегъ
Нап.9-11 Ребусхэр
Нап.11-20
Нап.20-30
Нап.30-34
Раздел 2. Бжьыхьэ дыщафэ-5
6
7
8
9
10
21.09
26.09
28.09
03.10
05.10
11
12
13
14
15
10.10
12.10
17.10
19.10
24.10
16
07.11
17
18
19
09.11
14,11
16.11
20
21
21.11
23.11
22
23
24
25
26
28.11
30.11
05.12
07.12
12.12
27
28
29
14.12
19.12
21.12
Пхъэхуей жыгыр. Къардэн Б.
Тхьэмпэ пыхужыгъуэ.
Бжьыхьэпэ. Тхьэгъэзит З.
Бжьыхьэр къихьащ. Хьэкъун И.
Iэмал. Къагъырмэс Б.
Раздел 3. ЩIымахуэ-6
ЩIымахуэм. Нало З.
ЩIымахуэ. Уэрэзей А.
Лъэрыжэ. Журт Б.
ИлъэсыщIэ. Къагъырмэс Б.
ЩIымахуэ пхъэщхьэмыщхьэхэр
Мэлай Ф.
Джэгунми пIалъэ иIэщ. Уэзы М.
Раздел 4 . Зэныбжьэгъуныгъэ-5
Iэпэзадэ. Нало З.
ТIум тIу хэплъхьэмэ… Бозий Л.
Ныбжьэгъу уиIэну ухуеймэ…
Къармокъуэ Хь.
Сыт джэдум шха нэужь зыщIитхьэщIыр? ШэджыхьэщIэ Хь.
Щихум и жэуап. Къагъырмэс Б.
Раздел 5. Ди Хэкур-5
Хъерлы зыгъэпIейтейр. Бозий Л.
Дэшхуей тхьэмпэ. Хьэх С.
«Сыадыгэщ». Iэщыж Б.
Си Хэку, уэращ си гъащIэр. Хьэнфэн А.
Адэжь щIыналъэ. Джэдгъэф Б.
Раздел 6. Гъатхэ - 6
Гъатхэ. ЩоджэнцIыкIу А.
Гъатхэпэ. Гъубжокъуэ Л.
Гъатхэ теплъэгъуэхэр. ЩоджэнцIыкIу Iэдэм.
Нап.41-43
Нап.43-45
Нап.45-47
Нап.47-48
Нап.48-49
Нап.56-59
Нап.59-60
Нап.60-63
Нап.63-64
Нап.64-66
Нап.66-69
Нап.72-78
Нап.78-81
Нап.81-84
Нап.84-87
Нап.87-88
Нап.95-98
Нап.98-101
Нап.101-105
Нап.105-106
Нап. 106
Нап.113-115
Нап.115-116
Нап.116-118
30
31
32
26.12
28.12
10.01
33
34
35
36
37
17.01
24.01
31.01
07.02
14.02
38
39
21.02
28.02
40
41
06.03
13,03
42
43
44
45
46
20.03
03.04
10.04
12.04
17.04
47
48
49
50
51
24,04
08.05
13.05
15.05
22.05
Анэ. Мыкъуэжь А.
Къурш псыдзэ. Къуэдзокъуэ Л.
Мэз дохутырхэр. Елчэпар А.
Раздел 7. Щремыıэ зауэ!-5
Мишэ и анэр къигъуэтыжащ. Щомахуэ А.
Мишэ и анэр къигъуэтыжащ. Щомахуэ А.
Сурэт. Бицу А.
Бжьыхьэ мэзым къыщыхъуар. Нало З.
Бжьыхьэ мэзым къыщыхъуар. Нало З.
Раздел 8. Псэущхьэхэмрэ къэкIыгъэхэмрэ 4
СиIэщ сэ жыг цIыкIу. Балъкъыз Б.
Мэзым. Журт Б.
Письмо. Бахъсэн Ф.
Щыхь хьэщIэ. КIуантIэ Iэ.
Дэтхэнэр нэхъ лъагэ?
Мэлей Ф.
Раздел 9. Сабиигъуэм и лъахэ -8
Блулэ. Къуэдзокъуэ Хь.
Къалэдэс. Къэжэр Хь
Лъапсэ быдэ. Понэщ Хь.
Нэмыс. Джаурджий Хь.
КхъыIэ, иIэ. IутIыж Б
Раздел 10. Гъэмахуэ -5
БжьаIуэм. Ацкъан Р.
МэракIуэхьэ. Къуныжь Хь.
Гъэмахуэ. Тхьэмокъуэ Б.
Пшэ цIыкIу. Сонэ А
КIыгуугу макъ. Скребицкий Г. Зыкъыдопщытэж.
Нап.118-120
Нап.120-121
Нап.121-123
Нап.127-132
Нап.127-132
Нап.132-134
Нап.134-137
Нап.134-137
Нап.143-144
Нап.144-148
Нап.151-154
Нап.161-163
Нап.163-164
Нап.165-166
Нап.167-168
Нап.169
Нап.174-175
Нап.177
Нап.178-179
Нап.180
Нап.181-183
